We begonnen aan 2021 op dezelfde manier als we 2020 afsloten: volop in de coronacrisis maar met hoge verwachtingen dat de nieuwe vaccins in steeds meer landen worden uitgerold. Toch verwacht men dat het consumentenlandschap na de crisis, of zoals het vaak wordt genoemd, in “het nieuwe normaal”, vrij onbekend zal zijn.

Niemand zou verbaasd moeten zijn als dat het geval is. We moeten rekening houden met de belangrijke veranderingen in de houding en waarden van mensen sinds maart vorig jaar, toen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bevestigde dat COVID-19 een wereldwijde pandemie was.

Sentiment van de consument

Wat betreft vis en schaal- en schelpdieren hebben de COVID-19-crisis en de daaropvolgende maatregelen om de spiraal van besmettingspercentages te beperken, net als voor zoveel voedingsindustrieën in de eerste helft van 2020, een groot aantal toeleveringsketens verstoord. Afgezien van de eerste schokgolven hebben de gebeurtenissen van het afgelopen jaar er ook toe geleid dat veel mensen in veel regio’s over de hele wereld meer vis en schelpdieren gingen eten.

Ons eet- en koopgedrag veranderde het afgelopen jaar dramatisch. De tekorten – hoe kortstondig dan ook – benadrukken het belang van alle voedselsystemen, wat resulteerde in een veel groter bewustzijn, een grotere perceptie van en betrokkenheid bij voedingsmiddelen en producenten. Vis heeft hier ongetwijfeld wel bij gevaren.

Daar komt ook de te betreuren wijdverspreide sluiting van de horeca bij. Deze sluiting en de bevoorradingstekorten die sommige takken van de vleessector kenden, gaven vis en schelpdieren de mogelijkheid om de lacunes in het retailaanbod van eiwitten te vullen. Consumenten zagen dus meer vis in de winkelrekken.

Meer mensen zagen ook de rijke verscheidenheid van het aanbod. Ze hadden meer tijd voorhanden om deze producten en de talloze bereidingsmethoden ervan te leren kennen. Als resultaat kenden verschillende markten een aanzienlijke stijging van de retailvraag.

Verschuivende perceptie

De bezorgdheid van mensen over hun immuunsysteem en de perceptie van schaal- en schelpdieren als een gezonde voedselkeuze hebben deze groei verder ondersteund. Niet te vergeten: lang voordat de pandemie uitbrak, profiteerde de sector al van de stijgende consumentenshift weg van rood vlees gezien vis een goed vertrekpunt is om minder rood vlees te gaan eten.

Vooral de vraag naar bevroren vis kende tijdens de crisis een hoge vlucht: veel mensen beschouwen dit als de meest kosteneffectieve en minst verspillende keuze bij het winkelen, of dat nu in de fysieke winkel of online is. Niet alleen in de vorm van standaardfilets trouwens: ook de consumentenvraag naar meer gastronomische producten bleek aanzienlijk. Meer en meer bevroren premium kant-en-klaarmaaltijden voor eenvoudige thuisbereiding werden goed ontvangen in de markten.

Restaurantsluitingen hebben ook geleid tot een enorme verschuiving in het horeca-aanbod doordat restaurants focusten op maaltijden die thuis verder konden worden afgewerkt of op maaltijden voor het gezin.

Nieuwe horizonten

Natuurlijk hebben de voor de hand liggende vragen waarmee de vissector wordt geconfronteerd, betrekking op wat er gebeurt met de vraag in de detailhandel zodra COVID-19 onder controle is en mensen terugkeren naar hun drukker leven: zullen ze ook dan nog tijd hebben om thuis vis te bereiden? Kunnen er manieren worden gevonden om voort te bouwen op de groei van de thuisconsumptie? En uiteraard stelt zich de vraag hoeveel van onze favoriete visrestaurants zullen heropenen.

Maar hoewel er nog steeds veel onzekerheid is, is het duidelijk dat te midden van alle chaos van het afgelopen jaar er een groeiende interesse is voor dit prachtige voedsel en voor de visproductie in het algemeen. Dat zou op zijn beurt meer mogelijkheden moeten creëren om de consumptie te laten groeien en ons aanbod uit te breiden in de nieuwe, normale wereld.