Zeer weinig visproducten kunnen concurreren met de internationale vraag naar zalm. Volgens de Voedsel-en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) is de handel in zalm sinds 1976 gemiddeld met 10% per jaar toegenomen, en sinds 2013 is het de grootste visgrondstof in marktwaarde.

Deze aanzienlijke groei wordt deels veroorzaakt door de stijgende inkomens en verstedelijking in opkomende markten, met name in delen van Azië. Maar zalm heeft ook een grote en groeiende consumentenbasis behouden op grote ontwikkelde markten, waaronder de EU, de Verenigde Staten en Japan. De meeste zalm die vandaag wordt geconsumeerd is de Atlantische soort die afkomstig is van aquacultuur en geleverd wordt door landen zoals Noorwegen, Chili, Schotland en Canada.

Naar schatting is in 2018 ongeveer 2,1 miljoen ton Atlantische zalm geoogst, wat neerkomt op iets meer dan 1,4 miljoen ton producten die beschikbaar werden gesteld op de wereldwijde markt.

GEBREK AAN EVENWICHT TUSSEN VRAAG EN AANBOD

De fenomenale toename van de aantrekkingskracht van deze vis is te wijten aan meerdere factoren, niet in het minst aan de internationale promotiecampagnes die de zalmmarkten hebben doen groeien en nieuwe markten hebben geopend, en aan de golf van nieuwe consumentenproducten als gevolg van de toegenomen investeringen in geavanceerde, hoogwaardige verwerkingslijnen.

In de EU, de nummer 1-markt voor Atlantische zalm, zal de verkoop naar verwachting toenemen op de relatief nieuwe markten van Spanje, Duitsland en Italië, waar het verbruik groeit naarmate de invoer toeneemt. De VS is de op één na grootste markt voor gekweekte zalm, en hoewel deze markt nog relatief nieuw is met een lager verbruik per capita van de bevolking, heeft zalm de afgelopen jaren tonijnconserven ingehaald om de op één na populairste vis na garnalen te worden. En zoals Pittman Seafoods eerder al aangaf (Een wereldwijde vis: geen vertraging in zicht voor de populariteit van Atlantische zalm), zullen de meeste consumenten van zalm zich naar verwachting in opkomende economieën zoals China en Brazilië bevinden.

Atlantische zalm kent echter ook problemen: zalmkwekers zijn er niet in geslaagd het aanbod te verhogen tot een niveau dat in overeenstemming is met de stijgende mondiale vraag. Daardoor zijn de prijzen recent tot ongekende hoogtes opgedreven.

DE NIEUWE NORM

Tussen 2005 en 2017 is de wereldwijde aanvoer van Atlantische zalm jaarlijks met ongeveer 5% toegenomen en dit zal naar verwachting verder afnemen tot 4% tot en met 2021. De reden voor de vertraging is dat de biologische grenzen van de zalmkwekerij zijn bereikt. Tegelijkertijd willen de overheden dat de ecologische voetafdruk van deze activiteiten wordt verminderd. Daarom zijn ze terughoudend om bijkomende bedrijfsvergunningen toe te kennen.

De zalmprijzen zijn intussen de afgelopen jaren in een hoger tempo gestegen dan de meeste andere eiwitbronnen: de uitvoer/invoer bedroeg het afgelopen jaar meer dan 70 NOK of 7,20 euro per kg. In lijn met de vraag verwachten analisten dat 60 NOK (6,15 euro) de nieuwe norm wordt, wat het dubbele is van de prijs van tien jaar geleden.

Sommige belanghebbenden hebben ook verklaard dat als de hoge prijstrend te lang zou voortduren, er enige marktbestendigheid en zelfs inkrimping zou kunnen zijn. Dit zou ertoe kunnen leiden dat zalm wordt vervangen door alternatieve vissoorten of misschien door producten die niet tot de viscategorie behoren. Er wordt echter gedacht dat het een paar jaar zou duren vooraleer zo’n dramatische verandering zich voltrekt.

ALTERNATIEVE PRODUCTIE

Om de uitdaging van het aanbod het hoofd te bieden, hebben zalmproducenten ernaar gestreefd de productie langs andere geschikte kustlijnen te verhogen. Maar aangezien er maar weinig dergelijke locaties zijn, die ver van elkaar liggen en maar een bescheiden bijkomend aanbod zullen leveren, worden er ook aanzienlijke nieuwe investeringen gedaan in een aantal systemen op het land en offshoresystemen die volledig ingesloten of onder water zijn.

Het zal nog een paar jaar duren vooraleer deze nieuwe systemen eindproducten op de markt zullen kunnen brengen. Maar het toont wel aan dat de zalmindustrie vastbesloten is de opbrengsten te verhogen en nieuwe marktkansen te blijven grijpen. Dit zou op zijn beurt uiteindelijk moeten leiden tot enige prijsverlaging.