De viskwekerij is in de afgelopen decennia uitgegroeid tot ‘big business’. Wereldwijd wordt er nu meer dan 80 miljoen ton gegeten. Meer dan de helft daarvan is afkomstig van de aquacultuur. Gezien vis de meest efficiënte bron van eiwitten is, wordt verwacht dat deze groeitrend zal aanhouden. De FAO voorspelt dat de komende tien jaar ongeveer 110 miljoen ton zal kunnen worden geoogst.

De FAO projecteert ook dat 60% van de vis die we in 2030 eten afkomstig zal zijn van kwekerijen.

Hoewel de aquacultuur goed geplaatst is om op middellange termijn grotere hoeveelheden vis te leveren, is ook vastgesteld dat haar groeipotentieel uiteindelijk zou kunnen worden belemmerd door een gebrek aan beschikbare ruimte. Er is nog marge binnen de productiesystemen die vandaag de kustlijnen en waterlopen beslaan maar tegelijk wordt ook aanzienlijk geïnvesteerd in nieuwe kweektechnologieën. Vandaag de dag bieden onshore- en offshoresystemen de meest aantrekkelijke vooruitzichten.

OPKOMST VAN RAS

RAS staat voor ‘Recirculation Aquaculture Systems’. Het gaat hier om aquacultuur binnen een gesloten circuit. Het is een pionier inzake de evolutie van de sector. Dit zijn intensieve gesloten productiefaciliteiten die zich meestal op het land bevinden. De technologie werd de voorbij dertig jaar ontwikkeld. Het vermindert zowel het watergebruik als de milieu-impact van visproductie. Bovendien kunnen faciliteiten ook worden gebouwd op locaties die dicht bij grote markten liggen, waardoor ook de transportkosten worden verlaagd.

RAS kan worden aangepast aan de meeste commercieel gekweekte vissoorten en productiegebieden, hoewel de zalmsector momenteel nummer één is. Een aantal kwekers maakt van deze systemen gebruik om grotere jonge zalm te produceren die daarna in zeekooien verder groeien. Anderen gebruiken dit systeem voor de hele productiecyclus, van eieren tot de oogst van marktklare vis. Men verwacht dat in zo’n tien jaar tijd tot wel 10% van de jaarlijks geproduceerde Atlantische zalm van RAS afkomstig kan zijn.

DIEPZEEMOGELIJKHEDEN

Hoewel RAS op het land een belangrijke voorsprong heeft genomen, is het niet langer de enige toepassing van technologieën met een afgesloten circuit. Er is ook een klein maar groeiend aantal projecten die vissen willen kweken in drijvende kwekerijen die zich ver van het vasteland bevinden. Hoewel het uiterlijk van deze systemen onderling sterk varieert, gebruiken de meeste een technologie op basis van doorstromend behandeld water. Dit filtert al het instromend water en behandelt het om de inname van parasieten, algen, bacteriën en virussen te voorkomen.

Deze grote kwekerijen op de oceaan werden ontworpen om de bedreigingen buiten en de vissen binnen te houden. Ze kunnen uitgestrekte ongebruikte watergebieden inzetten. Dankzij vergunningen is de zalmsector alweer een van de early adopters. De sector ziet kansen in systemen die fysieke grenzen tussen de vissen en de zee creëren. Het is ook een manier om de grote energiebehoeften van kweeksystemen op het land te vermijden.

VOORLOPERS

Hoewel aquacultuur op het land en in de open oceaan nog in de kinderschoenen staat, met tot nu toe slechts een bescheiden oogst, hebben de afgelopen jaren van gericht onderzoek en proefprojecten de weg geëffend voor de eerste grootschalige commerciële kweekactiviteiten. En de kans is groot dat er de komende tien jaar nog veel meer nieuwe systemen in gebruik zullen worden genomen.

Cruciaal is dat er meer en meer wordt van uitgegaan dat deze nieuwe productiemethodes en de bijhorende technologie de aquacultuur een reële kans bieden om de capaciteit aanzienlijk te vergroten. Dat heeft ook te maken met het feit dat verdere innovatie naar verwachting de kostenefficiëntie zal verbeteren. Samen met betere kweekmogelijkheden langs de kust zal dit een belangrijke rol spelen in het tegemoetkomen van de groeiende consumentenvraag naar vis.